PARTNERGEWELD, waarschijnlijk denkt u daarbij aan fysiek geweld en de zichtbare gevolgen daarvan. Maar psychische geweldpleging is een pak subtieler en blijft vaak onder de radar. Triene-Mie (op haar identiteitskaart staat Katarina-Maria) Le Compte (59) heeft een openhartig boek over haar eigen ervaringen geschreven en kreeg daarvoor de Emily Van Waveren publieksprijs in 2022.
Als voorbereiding op het interview had Triene-Mie me een exemplaar van ‘Als liefde overleven wordt’ meegegeven. Uit beleefdheid zou ik wel een paar tientallen bladzijden lezen, kwestie van niet geheel onvoorbereid voor de dag te komen. Maar dat pakte heel anders uit, want vanaf pagina één kleeft het boek aan de ribben. Alle 190 bladzijden gingen er in één ruk doorheen.
Vier seizoenen
Triene-Mie of Titi neemt je mee door de donkerste periode uit haar leven. Het begint mooi als een zomerse droom in Brazilië, maar stilaan komen de eerste tekenen van psychisch partnergeweld boven en pakken zich herfstwolken samen. Uiteindelijk raakt ze moreel ondergesneeuwd in Luxemburg waarna ze opnieuw een nieuwe liefde, een nieuwe lente beleeft. In Stekene nota bene.
Afgrijselijk zwaar
‘Twintig jaar lang hebben mijn ouders en mijn dichtste vrienden niks gemerkt. Een blauw oog ziet iedereen, maar psychische terreur is minstens even erg. Toen alles uiteindelijk voorbij was hebben ze mij overtuigd om hierover een boek te schrijven. Ik wilde alles het liefste zo snel mogelijk vergeten, maar nu moest ik mij helemaal opnieuw door die periode worstelen en dat was afgrijselijk zwaar. Ik heb getracht alles zo correct mogelijk weer te geven, ook de mooie dingen heb ik belicht. Het heeft geen zin om dingen neer te pennen die gelogen zijn. Mijn ex-man kan zich ook niet verdedigen.’ (-Hij is ondertussen overleden, red.-)
Taboe
‘Als ik hier niks mee zou gedaan hebben, dan waren die 20 jaar van mijn leven totaal zinloos geweest. Ik wil hiermee bewust het taboe van partnergeweld, zichtbaar of onzichtbaar, doorbreken. Vandaag komt het steeds vaker in de aandacht, ik geef ook lezingen hieromtrent. Voor een breed publiek, maar ook voor hulporganisaties, politiediensten en dergelijke. In Vlaanderen maar vooral in Nederland en telkens pas ik me aan de samenstelling van het publiek aan.’
Terugkeer
‘Het moeilijkste is vaak om uit te leggen hoe een slachtoffer vaak weer terugkeert naar de pleger. Daar zijn heel veel redenen voor, maar angst is zonder twijfel het nummer één. Het slachtoffer voelt zich vaak veiliger bij de dader dan wanneer hij/zij zou weggaan. Vaak wordt er gedreigd met geweld op familieleden of zelfs huisdieren. Naast de angst voor de partner zijn ook factoren als schaamte, uitputting, financiële onzekerheid en de angst om niet geloofd te worden mogelijke factoren om te blijven of terug te keren.’
Voordeel van de twijfel
‘Na mijn eerste bezoek aan een psychologe werd duidelijk dat ik slachtoffer was van zeer zwaar psychisch partnergeweld. Om dit boek te schrijven moest ik mij helemaal blootgeven, maar dat is de enige manier om mensen de ernst te doen aanvoelen. Eigenlijk was mijn manuscript aanvankelijk dubbel zo dik, ik heb daar al mijn kwetsbaarheid, noem het gerust naïviteit, in beschreven. Hoe het dan zo lang kon duren? Ik zag altijd het goede in de mensen, ik gaf hem altijd het voordeel van de twijfel. Dat is ook normaal in een liefdesrelatie. Pas achteraf besefte ik dat alle manipulaties haarfijn vooraf gepland waren.’
Intieme terroristen
‘Intieme terroristen switchen doorlopend van stemming. Vaak schreeuwen ze de ganse dag tot ze geen stem meer hebben en dan ligt er ’s avonds een liefdesbrief op je hoofdkussen. Twintig jaar lang heb ik dat niet doorgehad, maar de laatste maanden werd ik echt bang. Ik had zelfs de politie verwittigd: moesten ze mij ooit dood terugvinden, wie ze moesten zoeken.’
Oud en jong, man en vrouw
‘Op partnergeweld staat geen leeftijd. Bij ouderen is het niet zozeer omdat je de ganse dag op elkaars lip zit maar altijd samen zijn, is sowieso een rode vlag. Een mens heeft nood aan me-time. Wanneer iemand dement of hulpbehoevend wordt en daarmee meer aandacht krijgt voelen sommigen dat ze de controle over hun partner verliezen, waardoor het geweld toeneemt en soms zelfs eindigt in moord. Maar ook mannen zijn vaak slachtoffer. Volgens de WHO (Wereldgezondheidsorganisatie) zijn 1 op 7 vrouwen slachtoffer van partnergeweld, maar evenzeer 1 op 10 mannen. Ik heb het gezien in mijn eigen directe omgeving’, getuigt Triene-Mie.
Geen typisch slachtoffer
‘Vergeet het idee dat terreur binnen het gezin enkel voorkomt bij lager geschoolden in combinatie met een drankprobleem. Er bestaat niet zoiets als een typisch slachtoffer. Bij hen is het misschien zichtbaarder omdat het allemaal heel luidruchtig gebeurt, maar hoger geschoolden zijn vaak veel geniepiger en doelgerichter in hun pesterijen.’
1712
‘Maar wat er ook gebeurt: niks doen is nooit een optie. Het geweld zal niet vanzelf uitdoven of verdwijnen. Getuige of zelf slachtoffer: bel altijd 1712. Dat is compleet anoniem en gratis en je krijgt altijd een professionele hulpverlener aan de lijn of op de chat die je indien nodig zal doorverwijzen. Toen ik in de problemen zat bestond deze hulplijn jammer genoeg nog niet, anders zouden ze mij zeker geholpen hebben.’
Toekomst
Ondertussen werkt Triene-Mie aan een volgend boek. ‘Een gelijkaardig thema, maar meer wil ik nog niet zeggen. Een deadline is er nog niet, hopelijk past het iets beter dan ‘Als liefde overleven wordt’, want dat kwam net voor corona uit waardoor ik alle presentaties online moest doen. Gelukkig werd het toch nog een groot succes.’ En voor het overige is het lente en schijnt ook voor Triene-Mie de zon weer, het speelgoed van de kleindochter spreekt boekdelen.
KADER
In het boek geeft Anne Groenen, doctor in de criminologische wetenschappen en familiaal bemiddelaar, toelichting bij de feiten en het profiel van dader en slachtoffer.
Als liefde overleven wordt kan je bestellen via de uitgeverij (pelckmans.be), in de boekhandel of op onderstaande website.
Meer info op www.partnergeweld-overleven.com of via mail alsliefdeoverlevenwordt@gmail.com