Tony Mielnicki uit Lokeren vertelt mij het aangrijpende verhaal van zijn vader Wladyslaw die behoorde tot de 1ste Poolse Pantserbrigade onder leiding van generaal Maczek. Bij de bevrijding van het Waasland in 1944 werd Wladyslaw verliefd op een vrouw die zijn soldatenkleren waste..
Tony, vertel me over je vader.
‘Toen hij 19 was werd hij verplicht ingelijfd bij het Wehrmacht leger omdat Chelmza in Polen bezet was door het Duitse bestuur. Mijn vader werd in 1942 verplicht opgeleid in Berlijn, trok toen met een bataljon vanuit Duitsland naar Polen en vandaar door Hongarije, de Balkan, Thessaloniki, de Kretenzische eilanden naar Italië, Sicilië en vervolgens Tunesië. Hij werd opgenomen in het Afrikaanse Korps van maarschalk Rommel. In 1943 waren de gevechten hevig en bloedig, waarbij het Duitse leger onvoorstelbare verliezen leed en de maarschalk capituleerde.’
‘Vervolgens werd hij overgenomen door de troepen van de Vrije Fransen en gevangengezet in een kamp. Daar werd hij voor het eerst onderworpen aan een ondervraging, die moest bevestigen of hij een Poolse patriot was en geen spion. Vanuit Tunesië werden duizenden Polen naar Engeland getransporteerd.’
Veranderde je vader ook van toen naam?
‘Ja, dat deed hij. Hij werd geboren als Henryk Srobka en uit angst voor represailles van de Duitsers wanneer hij zou worden gearresteerd als deserteur, veranderde hij zijn naam in Mielnicki. Hier is een verhaal aan verbonden, want hij gaf niet eens aan zijn vrouw toe dat hij zijn naam had veranderd. En als hij een brief stuurde of correspondentie ontving van zijn zus, zei hij altijd dat zij zijn halfzus was.’
‘In Engeland werd hij na nog een verhoor ingelijfd bij het leger van generaal Maczek en landde in Arromanches in 1944. De brigade leverde felle gevechten bij Mont Ormel en van daaruit trokken ze door Frankrijk België binnen. In Ieper en Roeselare legden ze de Duitsers het zwijgen op, vooraleer ze Lokeren bereikten.’
Motorongeluk
Wat deed hem besluiten om zich hier te vestigen?
‘Niet wat, maar wie? Mijn moeder, die de kleren van de soldaten waste. Ze werden verliefd en België werd zijn tweede thuis. Voor hij zich hier kon vestigen, reisde hij tot de haven van Wilhelmshaven en pas na de overgave van Duitsland en de demobilisatie kon hij bij mijn moeder intrekken.’
Heeft hij zijn weg hierheen gevonden?
‘Hij had een paswerker-diploma en een technische opleiding in Schotland, dus hij vond snel een baan in de metaalbewerking bij een bedrijf in Gent.’
Is hij ooit in Polen geweest?
‘Jammer genoeg niet. In 1959 kwam hij op 36-jarige leeftijd om het leven bij een motorongeluk. Mijn moeder bleef alleen achter met twee kinderen. Het was niet gemakkelijk voor haar. Ik kreeg dus geen kans om mijn vader te ontmoeten en mijn vader Chrstof Turzynski werd mijn wettelijke voogd omdat hij een vriend van mijn vader was.’
Mossel noch vis
En je ging naar Polen?
‘Ja, in 1983 ging ik voor het eerst naar mijn familie thuis, naar zijn zus en mijn neef. Ik had de Poolse nationaliteit toen ik geboren werd omdat mijn vader de Belgische nationaliteit niet wou aanvaarden, hij zei dat hij dan nog mossel nog vis zou zijn. Dus moest ik mijn nationaliteit zelf aanvragen bij de rechtbank. Ik moet zeggen dat ik heel trots ben om Pool te zijn.’
Vertel iets over je activiteit in de vzw Eerste Poolse Pantserdivisie.
‘Twaalf jaar geleden ging ik voor het eerst naar een viering in Normandië en voelde me daar meteen thuis bij mijn broers en zussen. Omdat het bloed van onze voorouders, hun dapperheid ons verenigde en we een familie vormden. We hebben 2 vaste punten, onze vaders zijn geboren in Polen en kwamen naar hier vanuit Engeland.’
‘Vorig jaar was de 80e verjaardag van de bevrijding van Lokeren. Het was heel intens en interessant. Een paar dagen geleden was er in het Gdynia Museum in Axel (NL) een lezing en presentatie van mijn boek, het betreft de memoires over mijn vader. Ik zou graag willen dat scholen meer nadruk leggen op het onderwijzen van kinderen en jongeren over de Tweede Wereldoorlog en hun bevrijders. Ze mogen niet vergeten worden. Want als we hen vergeten, zullen alleen de stenen het stilletjes uitschreeuwen.’
Quote:
‘Ik zou graag willen dat scholen meer nadruk leggen op het onderwijzen van kinderen en jongeren over de Tweede Wereldoorlog en hun bevrijders. Ze mogen niet vergeten worden. Want als we hen vergeten, zullen alleen de stenen het stilletjes uitschreeuwen.’
Tony Mielnicki
KADER:
Tony Mielnicki schreef een boek over zijn vader: ‘Het levensverhaal van mijn vader, een Poolse soldaat in WOII’.
Aankoopprijs: 10 euro
