Met een enigszins dramatische eindpost ‘Ik verlaat Facebook …’ verwijderde ik recent mijn account op Facebook. Ik wandelde weg van een platform en een netwerk van online vrienden dat ik over +20 jaar had verzameld. Een beetje griezelig, maar uiteindelijk heel bevrijdend.
Enshittification
Bij Facebook is al verscheidene jaren platformverval aan de gang – in het Engels beter bekend als ‘enshittification’, een term die zeker de moeite is om eens op te zoeken. In 2023 voorgesteld door blogger Cory Doctorow beschrijft enshittification een steeds frequenter voorkomend verloederingsproces van populaire online platformen: ‘Eerst is het platform goed voor hun gebruikers; dan misbruiken ze hun gebruikers om het beter te maken voor hun zakelijke klanten; tenslotte misbruiken ze ook die zakelijke klanten om alle waarde voor zichzelf te houden; dan gaat het platform dood.’
Op Facebook zag ik niet langer posts van mijn vrienden, enkel nog een stortvloed aan reclameberichten en inhoud waarvan het algoritme achter het platform vond dat ik het moest zien. De finale druppel was de aankondiging van Meta (moederbedrijf van Facebook) dat ze zelfs niet meer gaan proberen om disinformatie en haatspraak aan te pakken. Dat zag ik al eens eerder gebeuren bij X/Twitter, dat onder impuls van Elon Musk compleet ten prooi is gevallen aan enshittification en nu is verworden tot een fascistische spreekbuis. Jakkes.
Enshittification is wellicht het lot van alle sociale media in handen van een bedrijf, zeker nu big tech in de USA massaal meesurft op de bouleversement van Donald Trump. En, ja, dat beïnvloedt ons allemaal. Want ga maar eens na hoeveel Stekense bedrijven, verenigingen en gemeentelijke instellingen via Facebook of soortgelijke communiceren?
Fediverse for the win!
Maar genoeg neerslachtigheid. Wat kunnen we daar nu zelf aan doen? Overstappen naar andere platformen natuurlijk! En ik hoop dat ik Stekene hier massaal kan warm maken voor … de Fediverse.
De Fediverse, dat is een afkorting van ‘Federated Universe’, of ook wel Fediversum in het Nederlands. Het komt neer op een verzameling van duizenden onafhankelijke sociale media computerservers die continue met elkaar in communicatie staan. Daardoor lijkt het voor de gebruikers op die verschillende servers toch alsof het één enkel sociaal netwerk is. (Voor de kenners: een beetje zoals lang geleden BBS-en met elkaar communiceerden, maar dan veel sneller.)
Mastodon (https://joinmastodon.org) is misschien wel één van de bekendere voorbeelden van de Fediverse, en ik vind het ronduit geweldig. Hier is er niet één bedrijf of persoon die alles controleert en bepaalt, maar een hele diversiteit aan gemeenschappen op evenveel verschillende servers – momenteel meer dan 8.700. En toch is alles en iedereen naadloos bereikbaar en volgbaar vanuit één app op je mobiel of computer.
De berichtenstroom op Mastodon is lineair. Hier krijg je alle – jawel, alle – berichten te zien van de mensen die je volgt, mooi gesorteerd op datum. En geen reclame. Hoe verfrissend is dat!
Inschrijven is eenvoudig. Kies een gemeenschap die jou aanspreekt en maak een account aan (bv. via https://joinmastodon.org). Naast regionaal gebonden gemeenschappen zoals bv. mastodon.vlaanderen of mastodon-belgium vind je ook vele thematische communities rond technologie, kunst, muziek, hobbies, etc.
Voel je je op een bepaald moment toch niet meer op je plaats op een bepaalde gemeenschap? Dan migreer je gewoon naar een andere. Mèt behoud van alle volgers, mensen die jou volgen, bookmarks, … kortom je hele sociale netwerk. Fanatiekelingen die willen kunnen zelfs een eigen server opzetten, want Mastodon is open source.
#Stekene op Mastodon
Ik zie op Mastodon stilletjesaan ook meer berichten over #Stekene verschijnen, met vermeldingen van Verbeke foundation, de expo ‘Beleef Boudelo’, de recente gemeenteraadsverkiezingen, … Maar ik hoop uiteraard op nog veel meer lokale berichten.
Heb ik jou overtuigd? Wuif dan gerust eens naar @EwaldPauwels@mastodon.social