Samen met nog andere enkele Stekenaars reisde ik naar de Normandische velden waar 80 jaar geleden bloedige gevechten plaatsvonden.
De Normandische velden, de heuvel Mont-Ormel, de Poolse begraafplaats in Grainville-Langannerie en Pontigny. De zon schijnt en vogels vliegen over. Ik verwonder me over de schoonheid van deze plek als de gids zegt: ‘We vinden nog steeds delen van oorlogstuig in de grond. Deze grond bloedt nog steeds.’
Op dat moment vraag ik me af of hier toen tenminste één vogel heeft gevlogen, of dat hij heeft moeten wijken voor kogels. Liep hier ook maar één vos rond, of verstopte die zich liever diep in een hol om ruimte te maken voor de soldaten die de dodelijke kogels probeerden te ontwijken? En als het regende, regende het dan gewoon of huilde de lucht?
Levendige herinnering
De Poolse, Franse, Amerikaanse, Canadese en Britse vlaggen wapperen boven me. Het is 80 jaar geleden sinds die gevechten, maar voor veel mensen hier is het nog steeds een levendige herinnering. Het zijn niet de soldaten zelf, maar hun kinderen en kleinkinderen. Ze zijn gekomen om hen te herdenken, om te laten zien dat ze deel uitmaken van deze opmerkelijke geschiedenis en om ervoor te zorgen dat de wereld hen niet vergeet. We zullen herdenken zolang we de kracht hebben om de lucht mooi te houden, de vogels te laten zingen en de regen gewoon te laten vallen.
Eén zin, uitgesproken door Einstein, vraagt om een moment van bezinning: ‘Alles kan begrepen worden, maar het mag niet vergeten worden.’ Dat mag niet!
Landing in Arromanches
Op zaterdag namen we deel aan de herdenking op de plek in Mont-Ormel waar 80 jaar geleden bloedige gevechten plaatsvonden waaraan Poolse soldaten deelnamen. Dankzij hun buitengewone heldenmoed werden de vijandelijke troepen verslagen. In de middag bezochten we het D-Day Museum over de landing in Arromanches. We waren erg onder de indruk van de informatie over de technische en logistieke voorbereidingen voor de landing in Normandië. Restanten van deze constructies zijn nog steeds te zien in zee.
Zondagochtend namen we deel aan de plechtigheid op het Poolse militaire kerkhof in Urville-Langannerie. Na de plechtigheid woonden we nog een plechtigheid bij in Potigny.
Oprechte dank aan de Association of the 1st Polish Armoured Division Belgium voor de gelegenheid om deel te nemen aan de viering van de 80ste verjaardag van de landing van de 1ste Poolse Pantserdivisie op de Normandische kust en haar deelname aan de bevrijdingsmars door Frankrijk, België, Nederland en Duitsland onder het bevel van generaal S. Maczek.