‘In de media is de Aziatische hoornaar het meest populaire insect, onder biologen en imkers is dat net iets minder. De kleine broer van de Europese hoornaar heeft zich in geen tijd op de kaart gezet,’ vertelt Bart De Block, de enige Stekenaar die actief is als verdelger van de hoornaar, naast ook nog andere firma’s die in Stekene verdelgingen uitvoeren.
‘In 2017 werd in België een eerste nest gespot en intussen is er in 2024 al melding van meer dan 6000 nesten. Als je weet dat elk nest tussen de 5 en de 50 succesvolle koninginnen voortbrengt, dan begrijp je dat de opgang exponentieel is. De Aziatische hoornaar is groter dan een wesp en als je hem in de vlucht waarneemt zal je ook veelal donkere, zwarte kleuren waarnemen. De kop is oranje en de uiteinden van de poten zijn geel. Dit laatste kenmerk helpt je om zeker te zijn van je waarneming.’
Economische schade
‘We vinden in onze natuur wel meerdere exoten, maar vaak zijn ze niet zo invasief als deze soort. Ze hebben geen natuurlijke vijanden, behalve de geschoolde verdelgers. Met nesten met soms meer dan 1000 hoornaars verorberen ze bijna 100 000 insecten op een jaar.’
‘Wat vooral vervelend is, is dat de honingbij vaak op hun menu staat. Naast de bijen die ze opeten, zijn er ook veel bijenkolonies die verzwakken en teloor gaan omdat de bijen niet uit hun bijenkast durven komen door de foeragerende hoornaar voor hun kast. Het belang van de bijen is alom gekend. Steeds vaker wordt ook de economische schade in kaart gebracht, door gebrek aan bestuiving bij bijvoorbeeld fruittelers.’
Onvoldoende verdelgers
‘De opgang is nog in volle expansie en het aantal verdelgers is momenteel onvoldoende om de ‘invasie’ tegen te gaan. Het is uiteraard wel zo dat elk nest dat verwijderd wordt, geen nieuwe nesten zal voortbrengen. In mei-juni werkt de koningin volop aan het primaire nest. Ze staat er in het begin alleen voor, maar ze is ijverig. Ze bouwt het nest ter grootte van een pingpongbal, legt eitjes, handhaaft de temperatuur in het nest en voedt vervolgens de jonge werksters die nadien de taken overnemen. Daarna kan het snel gaan. De koningin blijft even ijverig, maar nu enkel in het leggen van eitjes. Heel vaak vinden we deze nesten in/aan/op/rond menselijke bouwwerken.’
‘Een schuurtje leent zich perfect voor deze exoot. De nesten hangen veelal tussen 1m en 3m hoog. In de zomer wijkt ongeveer 70% van de kolonies uit naar een secundair nest hoog in de bomen. Nesten kunnen dan uitgroeien tot groter dan een volleybal. Nadien sterft de hele kolonie af, behalve de 50 tot 500 nieuwe koninginnen, die trachten te overwinteren, 10% zal hierin slagen en die zullen de cyclus in het voorjaar opnieuw opstarten.’
Wespenpak
‘Begin zeker niet zelf aan het verdelgen van de nesten. De soort is op zich redelijk ongevaarlijk. Een hoornaarsteek is vergelijkbaar met een wespensteek. Ze worden pas en slechts gevaarlijk wanneer hun nest belaagd wordt. Wanneer dit onwetend gebeurt, bijvoorbeeld bij het snoeien van een haag, kan dit bijzonder nare gevolgen hebben. Een dozijn steken kan voldoende zijn om in shock te gaan. Verdelging moet dus steeds gebeuren met een speciaal wespenpak, wat dikker is dan een imkerpak.’
‘Merk je een nest op, dan kan je dit melden op Vespawatch.be. Daar zal je ook op zoek kunnen gaan naar een verdelger uit de buurt. Bij gevaarlijke situaties kan je ook altijd de brandweer contacteren.’
Quote:
‘De opgang van de Aziatische hoornaar is nog in volle expansie en het aantal verdelgers is momenteel onvoldoende om de ‘invasie’ tegen te gaan.’
Bart De Block