DUIKEN naar gigantische walvishaaien en hamerhaaien op de Galapagos, een ontmoeting met de ‘Giant octopus’ in Canada of de ‘Pygmee squids’ in Indonesië. Welkom in de wondere wereld van oud-Kemzekenaar Paul Engels (68) en zijn vrouw Maria Raes (67), woonachtig in de Heerweg in Sint-Pauwels, diepzeeduiken is hun uit de hand gelopen hobby met meer dan 3000 uren duikuren op hun ‘palmares’.
Paul werkte zijn leven lang in de sector van de revisie van afsluiters en veiligheidskleppen, van mekanieker tot manager in binnen- en buitenland. Maria was actief als bejaardenhelpster in de thuiszorg bij Familiehulp.
Maar hoe begin je in godsnaam met diepzeeduiken? ‘Toen hij nog jong was, zat onze zoon David op zondagmorgen vaak te kijken naar ‘De Wereld van Jacques Cousteau’, een onderzoeker die de zee bestudeerde. David voelde er zich toe aangetrokken en bleef aandringen om zelf ook eens te mogen duiken. Uiteindelijk zijn we naar de duikclub in Temse getrokken en omdat ik het plezant vond ben ik ook beginnen duiken. Ik haalde een eerste brevet en werd ik instructeur en leerde Maria snorkelen en later duiken in zee,’ vertelt Paul.
In de beginperiode hadden Paul en Maria vaak discussie over wat ze onderwater hadden gezien. ‘Maria is bijzonder goed om diersoorten te detecteren, terwijl ik als instructeur meer op de hoogte ben van het technische verhaal rond het duiken. Uiteindelijk besloten we om onze duikavonturen vast te leggen op film met een camera, eerst op vrij basic manier, later zeer professioneel. Van dan af zijn we op totaal andere manier beginnen duiken, veel gerichter dan voorheen. Bedenk wel dat internet toen nog niet bestond, wat we onderwater zagen zochten we nadien op in wetenschappelijke boeken en tijdschriften, op die manier deden we heel wat kennis op.’
Internationaal filmfestival Oostende
Met hun allereerste film in 2004 wonnen Paul en Maria de eerste prijs op het Internationale Filmfestival van Oostende met een kortflm over zeepaardjes. ‘Door dit succes kwamen wij in contact met de biologische werkgroep van de Nederlandse Watersportbond. Dankzij de biologische werkgroep hebben we heel veel geleerd. We zijn in feite ‘amateurbiologen’ met vooral een grote kennis over het onderwaterleven in de Oosterschelde. In de loop der jaren hebben we tal van documentaires gemaakt, doorgaans met de focus op één diersoort zoals onder meer de zeedonderpad.’
Indonesië, Oman, Zuid-Afrika…
‘Onze documentaire over de sepia was een groot succes in Nederland en zo verschoof onze interesse geleidelijk naar koppotigen, beter bekend als inktvissen, dieren met hun armen op hun kop. Aangezien er in onze regio maar drie soorten inktvissen voorkomen, reisden we een aantal keren naar Spanje om de levenscyclus van octopussen vast te leggen. We hadden de smaak te pakken en verruimden ons blikveld richting Azië. Onze eerste reis was naar Lembach, Indonesië. Daar kwamen we op het idee om een film te maken over de sepia wereldwijd en trokken hiervoor naar onder meer Australië en Oman. Zo kwamen we te weten dat de sepia overal in dezelfde periode paart in mei/juni. Tussendoor maakten we ook nog een film over de trek van de pijlinktvis langsheen de kusten van Zuid-Afrika,.’
Perfect op elkaar ingespeeld
Paul en Maria vertellen hun verhaal op een heel bescheiden manier, zonder veel poeha. Ondertussen hebben ze wel naam gemaakt in Nederland, de televisieomroep Vara zond hun documentaires uit maar net zo goed werden ze vertoond op de Nederlands schooltelevisie of vielen ze te beluisteren in het radioprogramma ‘Vroege vogels’.
Filmen is teamwork, Paul en Maria vormen een perfect op elkaar ingespeeld team. Dat moet ook wel om de risico’s zoveel mogelijk uit te sluiten. Maria controleert de duik- en decompressietijd en het luchtverbruik zodat Paul zich 100% kan concentreren op het filmen. ‘Duiken op zich is fysiek niet zwaar, het is wel belastend voor het lichaam. Onze duikuitrusting weegt al gauw 50kg per persoon, een gevulde gasfles komt op 23 kg. We vertrouwen blindelings op elkaar. Volgende week vertrekken we weer met camper naar Bretagne, één van onze favoriete locaties. We zijn nu al drie jaar bezig om een film te maken over de dorade. Alles wat leeft, interesseert ons. Duiken blijft onze grootste passie: nieuwe omgevingen verkennen, nieuwe soorten ontdekken. We proberen te filmen zonder het leven van de dieren te verstoren. Duiken is een fascinerende hobby die ons leven enorm heeft verrijkt.’
Quote:
‘We kwamen op het idee om een film te maken over de sepia wereldwijd en reisden hiervoor naar onder meer naar Australië en Oman.’
Paul Engels en Maria Raes
