In de toekomst enkel spitsritten openbaar vervoer naar Koewacht en Hellestraat

BIJNA alle inwoners van Stekene reden of rijden wel eens mee met Autobussen Weyn, sinds 1926 gevestigd in het centrum van Kemzeke. Het bedrijf kampt met legio uitdagingen: overschakeling naar elektrische bussen, het opdoeken van een aantal lijnen, herlokalisatie, de zoektocht naar geschikte medewerkers. “We beleven spannende en onzekere tijden, maar willen hier sterker uitkomen als een performante aanbieder van openbaar vervoer in het Waasland,” vertelt Senior Planner Kurt De Block.

GVS: Hoe ziet jullie er organisatie er momenteel uit?

Kurt De Block: “Op moment werken er 33 mensen waarvan 2 mekaniekers, een verantwoordelijke voor het ganse bandenparkonderhoud en 3 bedienden. Ons wagenpark bestaat uit 20 lijnbussen, 3 schoolbussen en 1 autocar. 12 lijnbussen zijn uitgerust met milieuvriendelijke euro 6 motoren die zorgen voor een verminderde uitstoot met 95% van schadelijke stoffen tegenover de vorige generatie. Het grootste deel van het onderhoud aan de bussen voeren we in de eigen werkplaats uit, enkel de grotere werken waar onze infrastructuur tekortschiet besteden we uit.”

GVS: Wat zijn jullie belangrijkste activiteiten?

Kurt De Block: “Met onze opdrachten als onderaannemer voor De Lijn realiseren we 85% van de omzet. Wij bedienen de lijnen 41 (Sint-Niklaas – Moerbeke), 42 (Sint-Niklaas- Hulst), 43 (Sint-Niklaas – Hulst via centrum Stekene), 44 (Sint-Niklaas – Koewacht) en 27 (Sint-Niklaas – Sinaai met uitbreiding Eksaarde). De rest van de omzet komt van school- en zwemvervoer voor alle lagere scholen in Stekene en schooluitstappen met verschillende Wase scholen.”

GVS: Zijn jullie nog op zoek naar nieuwe medewerkers?

Kurt De Block: “Absoluut! Zoals in meerdere sectoren, is het vinden van nieuwe medewerkers, chauffeurs en techniekers, geen gemakkelijke opdracht. Onze chauffeurs hebben onregelmatige werkschema’s en moeten bereid zijn om in het weekend te werken. Mecaniciens met voldoende kennis van zwaar vervoer lopen niet dik gezaaid.”

GVS: Autobussen Weyn maakt sinds 1999 deel uit van de groep Hansea: wat betekent dit concreet, welke voordelen brengt dit met zich mee?

Kurt De Block: “De groep Hansea is de grootste private busmaatschappij in het land met 1200 medewerkers en 810 bussen van een 20-tal bedrijven uit Vlaanderen en Wallonië. De groep beschikt in alle domeinen over medewerkers met de nodige knowhow, die ons ondersteuning bieden zowel op technisch als administratief vlak. Bovendien kunnen we betere voorwaarden onderhandelen bij groepsaankopen.”

Emissievrije bussen

GVS: Bij personenwagens is er een snelle evolutie naar ‘elektrische/hybride’ voertuigen. Zet zich dit ook door bij jullie?

Kurt De Block: “Helemaal! Naar aanleiding van de nieuwe contractaanbestedingen tussen 2023 en 2026 wil de groep Hansea zoveel mogelijk nieuwe elektrische voertuigen kunnen aanbieden. Kleinere bedrijven, zoals Autobussen Weyn, die voorlopig niet over de nodige laadinfrastructuur beschikken zullen pas later overgaan tot elektrificatie. Vernieuwing hierin is een must om mee te blijven spelen op de markt. Zero emissie wordt de doelstelling en zal op termijn ook ingevoerd worden in kleinere centrumsteden zoals St-Niklaas. Binnen de groep lopen er nu al volop proefprojecten met emissievrije bussen.”

GVS: Beschikken jullie over voldoende knowhow om de overstap te maken naar elektrische bussen?

Kurt De Block: “Neen, het ontbreekt ons aan de nodige kennis en het zal het nog heel wat opleiding kosten om deze stap te zetten.”

Gevolgen van corona

GVS: Heeft de corona-epidemie ook gevolgen voor jullie organisatie?

Kurt De Block: “Zeker, en vooral op de reizigerspopulatie. Langdurig bleef de bezettingsgraad op de voertuigen beperkt tot 1 reiziger per dubbele zitplaats. We hopen dat de toestand zich stilaan normaliseert en dat we terugkeren naar vroegere tijden, weliswaar nog steeds met een mondkapje.”

GVS: Worden jullie geconfronteerd met agressie of onveiligheid op de bussen?

Kurt De Block: “In mindere mate. Wij bedienen nauwelijks zogenaamde risicolijnen zoals in grootstedelijke omgevingen. We reiken onze chauffeurs een aantal hulpmiddelen aan om het veiligheidsgevoel te verhogen. Denk aan een afgescheiden deur met veiligheidsglas en een meldingssysteem via een centraal dispatchingsysteem bij reizigersproblemen. Alle bussen zijn uitgerust met een camerasysteem dat constant alles vastlegt wat er gebeurt op het voertuig. Deze beelden worden 72 u bewaard en pas nadien overschreven.”

Gemeente als regisseur openbaar vervoer

GVS: Vanaf 1-1-2023 vindt er een omzetting plaats van basismobiliteit naar basisbereikbaarheid. Het openbaar vervoer in Vlaanderen verandert van een aanbodgericht naar een vraag gestuurd systeem? Hoe werkt dit systeem?

Kurt De Block: “Hiervoor werden 15 vervoerregio’s opgericht, wij zelf zijn ondergebracht in de regio Waasland. In deze vervoerregio’s zullen gemeenten regisseurs worden met hun eigen mobiliteitsplan.”

GVS: Wat betekent dit concreet voor Autobussen Weyn en voor de gemeente Stekene?

Kurt De Block: “Er verandert heel wat. Alle vervoer dat wij tot nu aanbieden ‘boven’ de Expressweg (Hellestraat, Koewacht, Hulst) zal in de nabije toekomst verdwijnen, enkel een spitsrit ’s morgens en ‘s avonds blijft over. Vervoer naar Hulst verdwijnt grotendeels behalve de spitsritten voor scholieren. In de plaats komt vervoer op maat. Een nieuw op te richten mobiliteitscentrale zal de klant helpen om het gepaste vervoermiddel te vinden voor zijn verplaatsing. Dit zal geen bevoegdheid meer zijn voor De Lijn maar wordt aangestuurd via de gemeenten.”

Herlokalisatie

GVS: Autobussen Weyn is verbonden met Kemzeke-dorp: blijft dit ook in de toekomst of kijken jullie op termijn uit naar een nieuwe locatie?

Kurt De Block: “We zijn sinds 1926 gelokaliseerd in het centrum van Kemzeke. Dat is niet altijd evident maar we trachten onze activiteiten steeds uit te voeren in harmonie met de buurtbewoners. Toekomstgericht denken we wel na over herlokalisatie, vooral in de optiek van de overgang naar elektrische voertuigen en de nodige infrastructuur die dat met zich meebrengt.”

GVS: Wat zijn momenteel de hete hangijzers binnen de organisatie?

Kurt De Block: “Een grote uitdaging wordt de vergroening door de overstap naar elektrische bussen, tegen uiterlijk 2030 zullen er enkel nog elektrische bussen rondrijden. Voorts willen wij onze klantgerichtheid verhogen. Onze voertuigen moeten technisch in orde zijn maar ook aantrekkelijk en comfortabel voor de reiziger. Tenslotte proberen we onze medewerkers te sensibiliseren via allerlei opleidingen. In ieder geval aan uitdagingen ontbreekt het ons zeker niet.”

KADER: gemeente Stekene sleept tweede bus uit de brand

“Voor de gemeente Stekene is de ganse reorganisatie van basismobiliteit naar basisbereikbaarheid en vraag gestuurd werken één grote frustratie,” vertelt Kris Van Duyse, schepen van Mobiliteit. “Door in te stappen in de nieuwe vervoerregioraad hoopten we op inspraak rond een beter openbaar vervoer voor de Stekenaar. Maar van bij de eerste vergadering lagen de plannen van De Lijn al klaar en was er nauwelijks ruimte voor inspraak. Stekene centrum wordt als het ware een eindstation voor ons openbaar vervoer van en naar Sint-Niklaas, de lijnen Stekene centrum naar Klein-Sinaai, Hellestraat en Koewacht worden enkel nog bedeeld met spitsritten.”

De volledige uitwerking van dit plan diende budget-neutraal te zijn met als doel 7,5% reizigerswinst voor Vervoerregio Waasland door de lijnen efficiënter in te zetten. “Voor Stekene werkt dit volledig in het nadeel. Enkel de economische cijfers speelden mee in het verdelen en invullen van de busritten. De leemtes die ontstaan moeten opgevangen worden door ‘Vervoer op maat’, zeg maar de belbus van vroeger. Door heel hard tekeer te gaan in de vervoerregioraad konden we een tweede bus uit de brand slepen die een oplossing moet bieden aan mensen uit Klein-Sinaai, Hellestraat en Koewacht buiten de spitsuren. Ook voor de lijn naar Hulst moet dit vervoer op maat een oplossing brengen. Een pyrrusoverwinning waar we niet echt gelukkig mee zijn,” besluit Kris Van Duyse.